Cá Mát Sông Son

Sông Son cũng là nơi sinh tụ của cá mát, loại cá quen sống ở vùng nước ngọt, mình cá có từ 3 đến 6 chấm đen, còn vi cá thì màu hồng. Cá mát nhỏ con chỉ bằng hai ba ngón tay người lớn. Con to nhất cũng chỉ nặng từ 0,5kg đến 0,8kg. Cá mát sống từng đàn ở các khe đá và nơi nước chảy xiết, chúng thường bơi kiếm ăn vào ban đêm. Từ chập tối trở đi cá bắt đầu theo nhau đi tìm kiếm các loại côn trùng trên mặt nước, các loại rong tảo bám trong bờ bụi. Ăn no rồi chúng kéo nhau đi tìm bầu bạn trong dòng nước.

Bắt đầu từ tháng 8 âm lịch là mùa cá mát. Cá mát vừa lành vừa bổ, thịt lại thơm ngon, mỡ béo ít xương. Đặc biệt cá ăn vào có tác dụng lợi sữa, hạn chế các chứng bệnh tim mạch, rất thích hợp cho người lớn tuổi và cả người béo phì. Cá mát ngon nhất là cái đầu vì đầu cá mát rất mềm, ăn thấu xương mùi vị thơm ngon, bùi, béo. Cư dân các xã miền núi thường mò bắt cá ngay trong các khe đá ngọn nguồn. Cá bắt được, nếu ít thì kho, nhiều thì nướng ăn dần, nhiều hơn nữa thì mang ra chợ bán lấy tiền mua thức khác.

Cá mát kho đơn giản như những loại các khác. Phi hành mỡ rồi rán cho khô giòn, con cá vàng ươm trông đã muốn ăn rồi. Nhưng theo cách nấu của người miền Trung còn phải giã tỏi, thái ớt, bỏ tiêu hòa vào nước mắm ngon rồi trút tất cả vào chảo cá nóng trên bếp trộn đều thêm một chập nữa cho thấm gia vị. Lúc này, chảo cá bốc khói thơm ngào ngạt. Thế là xong món cá mát rán giòn chỉ còn việc bày ra mâm mà nhấm nháp với bia, với rượu tùy thích.

Cá mát còn cách ăn nướng nhưng phải có que tre tươi kẹp từ đầu tới đuôi từng con một. Đổ than hoa vào nồi đất miệng có vỉ sắt phủ trùm lên trên rồi mới đặt kẹp cá lên vừa quạt vừa nướng, lật trở đều hai mặt cho tới khi nào thấy cá vàng ươm chảy mỡ tỏa thơm là được. Cá nướng sẵn mua ngoài chợ và chủ yếu là đem kho bằng cách xào hành mỡ và đổ cá nướng vào lật trở đều hai mặt, phút sau đổ nước mắm đã hòa đủ cay tiêu tỏi cho ngập chảo cá rồi đun nhỏ lửa cho đến khi nước sền sệt thì thôi.

Sông Son cũng là nơi sinh tụ của cá mát, loại cá quen sống ở vùng nước ngọt, mình cá có từ 3 đến 6 chấm đen, còn vi cá thì màu hồng. Cá mát nhỏ con chỉ bằng hai ba ngón tay người lớn. Con to nhất cũng chỉ nặng từ 0,5kg đến 0,8kg. Cá mát sống từng đàn ở các khe đá và nơi nước chảy xiết, chúng thường bơi kiếm ăn vào ban đêm. Từ chập tối trở đi cá bắt đầu theo nhau đi tìm kiếm các loại côn trùng trên mặt nước, các loại rong tảo bám trong bờ bụi. Ăn no rồi chúng kéo nhau đi tìm bầu bạn trong dòng nước.

Bắt đầu từ tháng 8 âm lịch là mùa cá mát. Cá mát vừa lành vừa bổ, thịt lại thơm ngon, mỡ béo ít xương. Đặc biệt cá ăn vào có tác dụng lợi sữa, hạn chế các chứng bệnh tim mạch, rất thích hợp cho người lớn tuổi và cả người béo phì. Cá mát ngon nhất là cái đầu vì đầu cá mát rất mềm, ăn thấu xương mùi vị thơm ngon, bùi, béo. Cư dân các xã miền núi thường mò bắt cá ngay trong các khe đá ngọn nguồn. Cá bắt được, nếu ít thì kho, nhiều thì nướng ăn dần, nhiều hơn nữa thì mang ra chợ bán lấy tiền mua thức khác.

Cá mát kho đơn giản như những loại các khác. Phi hành mỡ rồi rán cho khô giòn, con cá vàng ươm trông đã muốn ăn rồi. Nhưng theo cách nấu của người miền Trung còn phải giã tỏi, thái ớt, bỏ tiêu hòa vào nước mắm ngon rồi trút tất cả vào chảo cá nóng trên bếp trộn đều thêm một chập nữa cho thấm gia vị. Lúc này, chảo cá bốc khói thơm ngào ngạt. Thế là xong món cá mát rán giòn chỉ còn việc bày ra mâm mà nhấm nháp với bia, với rượu tùy thích.

Cá mát còn cách ăn nướng nhưng phải có que tre tươi kẹp từ đầu tới đuôi từng con một. Đổ than hoa vào nồi đất miệng có vỉ sắt phủ trùm lên trên rồi mới đặt kẹp cá lên vừa quạt vừa nướng, lật trở đều hai mặt cho tới khi nào thấy cá vàng ươm chảy mỡ tỏa thơm là được. Cá nướng sẵn mua ngoài chợ và chủ yếu là đem kho bằng cách xào hành mỡ và đổ cá nướng vào lật trở đều hai mặt, phút sau đổ nước mắm đã hòa đủ cay tiêu tỏi cho ngập chảo cá rồi đun nhỏ lửa cho đến khi nước sền sệt thì thôi.